Cide Kültürü

Cide, Batı Karadeniz Bölgesi’nde Kastamonu ilinin bir ilçesi olup, sırtını Küre Dağları'na yaslamış, içinden akan deresi ile susuzluğunu gidermiş, verimli toprağından yiyeceğini elde edip geçimini sağlamış, doğal bir liman kıyısına kurulmuş doğa harikası bir yerleşim yeridir. Bünyesinde yeşil ve mavinin en güzel tonlarını bir arada bulunduran sahil kasabası olan Cide, M.Ö. 1400 yıllarına uzanan bir yerleşme tarihinin olmasına karşılık, doğal güzelliklerini korumuş bir cennet parçasıdır. Cide'nin hangi isimle ne zaman nerede ve kimler tarafından kurulduğu kesin olarak bilinmemekle birlikte tarihi kaynaklara bakıldığında Cide'de Gasgaslar’ın, Paflagonyalılar'ın, Henetler'in, Romalılar'ın, Bizanslıların, Candaroğulları’nın ve Osmanlılar'ın yaşadığı yazılanlar arasındadır.

Cide İlçesi kilometrelerce uzanan sahili (11 km), kıyıya dimdik inen dağların önünde muhteşem güzellikteki koyları ve her yanı yem yeşil ormanlarıyla Rıfat ILGAZ' a ilham kaynağı olmuştur.

Rıfat ILGAZ; 1911 yılında Cide'de doğmuş, şiir yazmaya ortaokul öğrencilik yıllarında başlamış, 'Hababam Sınıfı' adlı eserin yazarıdır. Diğer bazı eserleri de şunlardır:

Sarı Yazma, Karartma Geceleri, Karadeniz'in Kıyıcığında, Yıldız Karayel, Halime Kaptan, Hababam Sınıfı, Hababam Sınıfı İcraatın İçinde, Hababam Sınıfı Uyanıyor, Hababam Sınıfı Baskında, Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı, Pijamalılar, Apartman Çocukları, Rüşvetin Alamancası, Çalış Osman Çiftlik Senin, Don Kişot İstanbul'da , Nerde O eski Usturalar, Hoca Nasreddin ve Çömezleri, Garibin Horozu, Geçmişe Mazi, Dördüncü Bölük, Şeker Kutusu, Sosyal Kadınlar Partisi ve Radarın Anahtarı.

Rıfat ILGAZ, 7 Temmuz 1993’te aramızdan ayrılmıştır.

Cide’de onun anısının yaşatılması amacıyla 1996 yılından itibaren her yıl 'Rıfat Ilgaz Sarı Yazma Kültür ve Sanat Festivali' düzenlenmektedir. Cide dışında yaşayan Cidelilerin yoğun olarak katıldığı bu festivaller ilçenin kültürel ve ekonomik gelişimine oldukça katkıda bulunmaktadır.

Cide, uzun yıllardan bu yana göç veren bir ilçedir. Yurt içi ve yurt dışı bu göçler, yerel kültürün ulusal ve evrensel kültürden etkilenmesine neden olmuştur.

.:. Yerel Kültürel Özellikler Giyim: Yerel kıyafetler ulusal ölçekte değerlendirildiğinde özellikle kadın kıyafetlerinde farklılıklar gözlenmektedir. Bu kadın kıyafetinde en belirgin nokta Rıfat ILGAZ'ın şiirlerine ve romanlarına da konu olan Sarı Yazma dır. Kadınlar baş örtüsü olarak kullandıkları sarı renkli bu yazma sembol haline gelmiştir. Fabrikasyon üretimin henüz gelişmediği dönemlerde Sarı Yazma Cide'nin Başköy adlı köyünde yaşayan Mehmet GENÇ tarafından doğal ahşap baskı kalıpları kullanılarak yapılmakta idi. Halen çok az da olsa aynı kişi tarafından üretim yapılmaktadır. Kıyafetin diğer bölümleri ise şöyledir; Uzun bol etekli elbise (göynek), Kırmızı paçalı şalvar (don) ve Belde kuşak şeklindedir. Evlilik törenleri: Kız görme, Kız isteme ve Söz kesme, Nişan, Kına, Düğün gibi aşamalardan oluşan törenler çeşitli oyunlar ve şakalarla süslenmiştir. Mani Örnekleri: Armut dalında dursun Güzel sevdaya dolsun Böyle sevdalık olmaz Tanrı canıma gıysın Armut dalda sallanır Sallandıkça ballanır Bir oğlan vezir olsa Gene kıza yalvarır. .:. CİDE İLE İLGİLİ ŞİİR ÖRNEKLERİ
BEN CİDEYİM Virajlıdır yollarım Sarsılırsın gelirken Kucak açmış kollarım Beni gör vakit varken Ne Bodrum, ne Sideyim Ben şöhretsiz ilçeyim Yeşil, mavi iç içe Dağ kavuşmuş denize Dermanım derdinize Beni gör vakit varken Karadeniz'de ilçeyim Ben küçük bir CİDE'yim Ünsüzlüğüm bahane Her köşem bir şahane Milli çalgım kemane Beni gör vakit varken Bazen söz, bazen deyim Çalgılarla CİDE'yim Sembolüm Sarı Yazma Gülümse sakın kızma Çabuk gel beni üzme Beni gör vakit varken Gözlerinde haleyim Yemyeşil meşaleyim	Kapusu sonra mağaza Benzemem hiç boğaza Balığım canlı taze Beni gör vakit varken Hem olta, hem fileyim Vazgeçilmez CİDE'yim Coşkulu dalgalarım Günler sürer çağlarım Bazen durgun ağlarım Beni gör vakit varken Kotraları nideyim Takalarla CİDE'yim Ne İmroz, ne Abatros Ne Apler, ne de Toros Huzur verir Gideros Beni gör vakit varken Ağaç değil fideyim Büyüyen bir ilçeyim Özlem dolu dağlarım Hüzünlü yağmurlarım Ben sevginle yaşarım Beni gör vakit varken Güneş, dağ, bir de deniz İşte cennet CİDE'yim
Nevzat KARAMAN
ŞU CİDE'NİN ÇEŞMESİ Şu Cide'nin çeşmesi, Şıldır şıldır akıyor Koyver beni bey amca da, Kızlar yoluma bakıyor. Haydide yavrum evde misin? Pencerelerde perde misin? Haydide yavrum meşelikte, Yaktın beni gençlikte. Irafa fincan koydum, İçine mercan koydum, Huriye kızın uğruna da, Bu canı kurban koydum. Haydide yavrum evde misin? Pencerelerde perde misin? Haydide yavrum meşelikte, Yaktın beni gençlikte. TRT Müzik Dairesi Türk Halk Müziği Repertuarına Muzaffer SARISÖZEN tarafından Sarı Recep'ten alınarak

Valilikler

Cide Kültürü